این روزها اگر پای صحبت پدرها و مادرهایی که جوان یا نوجوان در خانه دارند بنشینید، میبینید که بسیاری از آنها از اینکه فرزندشان با کوچکترین تغییری به‌هم‌میریزد، در مواجهه با چالشهای روزمره در محیط مدرسه یا دانشگاه عاجز میماند، و یا در تعامل با دیگران مشکلات ارتباطی زیادی دارد، متحیر و سردرگم هستند؛ چرا […]
این روزها اگر پای صحبت پدرها و مادرهایی که جوان یا نوجوان در خانه دارند بنشینید، میبینید که بسیاری از آنها از اینکه فرزندشان با کوچکترین تغییری به‌هم‌میریزد، در مواجهه با چالشهای روزمره در محیط مدرسه یا دانشگاه عاجز میماند، و یا در تعامل با دیگران مشکلات ارتباطی زیادی دارد، متحیر و سردرگم هستند؛ چرا که معتقدند از امکانات و محبت نسبت به فرزندشان دریغ نکرده‌اند. کلید ماجرا کجاست؟ سنین کودکی دوران طلایی برای آموزش و تقویت مهارتهای اجتماعی و مهارتهای شناختی است. مهارتهایی که نیاز است کودک کسب کند تا مجهز و با دست پر به سالهای جوانی و بزرگسالی وارد شود. مهارتهای شناختی پایه، سنگ بنای بسیاری از مهارتهای شناختی ضروری دیگر هستند که هر چه فرد توانمندی بیشتری در این مهارتهای پایه به دست‌‌آورد، تسلط و آگاهی بیشتری نسبت به افکار، اعمال و احساساتش خواهد داشت.
سه مورد از مهارتهای شناختی پایه عبارتند از:
امروزه به لطف گوشی‌های هوشمند و امکان دسترسی لحظه‌ای به فضای مجازی و اخبار، توانایی متمرکز ماندن بر انجام یک فعالیت مشخص برای بسیاری از افراد تبدیل به یک چالش اساسی شده است. پرورش و بهبود این مهارت از همان سنین کودکی می‌تواند به طرز چشم‌گیری بهره‌وری فرد را در دوران تحصیلی و شغلی در آینده بالا ببرد.
یادتان باشد اشتباه کردن بخشی طبیعی از فرایند یادگیری است.کودکان باید اشتباه کردن را تجربه کنند و شما باید آنها را به تلاش دوباره تشویق کنید.
فردی که از دوران کودکی مهارت همدلی کردن را بیاموزد، راحت‌تر می‌تواند خود را جای دیگران بگذارد و احساسات و افکار آنها را درک کند. او به موقع به‌یاد می‌آورد که دیگران چگونه واکنش نشان می‌دهند (حافظه فعال) افکار خود را کنترل می‌کند تا بتواند از منظر دیگران به ماجرا نگاه کند (خودکنترلی) و می‌تواند مسئله را از زوایای مختلف بررسی کند (انعطاف پذیری شناختی) و درنتیجه در کلام و گفتار خود افکار و احساسات دیگران را درنظر بگیرد. این مهارت به تدریج درکودک شکل می‌گیرد. کودکی که مهارت همدلی کردن را یاد بگیرد، به احتمال زیاد تعارضات در روابط او با دیگران کاهش می‌یابد و سازگاری بیشتری در مدرسه و محیط کار خواهد داشت.
آدمی از همان بدو تولد با دیگران ارتباط برقرار می‌کند و همچنان که رشد می‌کند و می‌آموزد، این مهارت نیز در وجود او توسعه می‌یابد. تمرکز کردن بر اینکه دقیقا برای چه داریم ارتباط برقرار می‌کنیم (توجه و تمرکز)، فکر کردن به اینکه دیگران چه درکی از این ارتباط دارند (انعطاف پذیری شناختی) و پیدا کردن روش جایگزین برای برقراری ارتباط با دیگران، مخصوصا اگر روش اول به اندازه کافی کارآمد نباشد (خودکنترلی)؛ همه اینها مواردی است که با پرورش مهارت ارتباط برقرار کردن در وجود کودک رشد می‌یابد.
زمانی که کودک مقصودش را با کلمات، حرکات و نمادهای مختلف بیان می‌کند و می‌بیند که مقصود او از طرف دیگران چگونه درک می‌شود، درحال ساختن مهارت برقراری ارتباط است.
همکاران ما در مجموعه بومرنگ با پشتوانه‌ی علمی قوی و به کمک دانش مغز و یادگیری، فرصت‌هایی را برای پرورش این مهارتهای ضروری برای کودکان فراهم می‌کنند. برای مشاهده دوره‌ها اینجا کلیک کنید.
مهارت خوب گوش کردن به حرف های دیگران مهارت دیگری است که در خلال این فعالیت ها کودک آن را تمرین می کند.
این مهارت یکی از اساسی‌ترین مهارت ها در امر یادگیری است. شناسایی تفاوت ها و شباهت ها و توانایی مرتب سازی چیزها و مفاهیم مختلف از موارد این مهارت به حساب می‌آید. کودکی که این مهارت در او تقویت شود، بین آموخته‌های قبلی و مفاهیم جدید ارتباط برقرار می‌کند و یادگیری عمیق‌تری را تجربه خواهد کرد. چون او ارتباط بیشتری بین پدیده های مختلف می‌یابد، دنیای پیرامونش را بهتر می‌شناسد. زمانی که ظرفیت و توانایی کودک برای ربط دادن‌های معمول یا غیر معمول پدیده‌ها بالا برود، زمینه برای پرورش خلاقیت هر چه بیشتر او فراهم می شود.
و شباهت‌ها و تفاوت‌های میان آنها را بازگو کند. در ادامه‌ی راه باز چیزهای جدیدی را بیابد و با موارد قبلی مقایسه کند. این یک راه عالی برای یادگیریِ این مهارت است.به‌یاد داشته باشید که یادگیری از طریق بازی لذت‌بخش‌ترین و موثرترین روش یادگیری برای سنین خردسالی و کودکی به‌حساب‌می آید.
مهارت تفکر نقادانه مهارتی است که:
با به کارگیری این مهارت، فرد به جای آنکه یک دریافت کننده منفعل اطلاعات باشد، یک یادگیرنده فعال است که اطلاعات را صرفاً براساس غریزه و شهود نمی‌پذیرد و زیاد سوال می پرسد. مهارت تفکر نقاد در دنیای امروز که روزانه با انبوه اطلاعات مواجه می‌شویم، از مهارتهای بسیار با‌‌ارزشی به حساب می‌آید که پرورش آن در کودک سرمایه گذاری برای پیشرفت زندگی فردی و اجتماعی او در آینده تلقی می‌شود.
برای آشنایی بیشتر با تفکر نقادانه و اهمیت آن، می‌توانید به مقاله چرا پرورش تفکر نقادانه در کودکان مهم است؟ مراجعه کنید.
در دنیای پراسترس امروز که روزانه امکان مواجهه با چالش های مختلف اتفاق دور از ذهنی نیست، مدیریت شرایط چالش برانگیز مهارتی است که نباید از آموزش آن به کودک امروز غافل شویم. این مهارت، به اینکه فرد بتواند در هنگام مواجهه با چالش از عادت همیشگی به موقع دست بکشد، بر روی چالش و نحوه پاسخگویی به آن تمرکز کند، و راه‌حل مناسب را در زمان مقتضی به‌کارگیرد، توجه می‌کند.
اینکه فرد در چنین موقعیتی نه منفعل عمل کند و نه از مواجهه با آن فرار کند، بلکه به طور فعالانه کنشی انجام دهد، امر مهمی است که ما با ایجاد فرصت های مختلف در همان دوران کودکی زمینه را برای رشد و پرورش آن فراهم می‌کنیم.
یکی از کارهای اساسی که ما به عنوان تسهیلگر در روند رشد کودک می‌توانیم انجام دهیم، آشنا کردن او با مهارت یادگیری خود راهبر است. دوران کودکی، دوران تبلور حس کنجکاوی در کودک و فرصت طلایی کشف دنیای پیرامون است. برای پاسخگویی به این نیاز کودک، باید بستری را برای یادگیری هر چه بیشتر و عمیقتر کودک فراهم کنیم.
در فرایند یادگیری خودراهبر، فرد اهداف آموزشی خود را تعیین می کند، برای آن برنامه‌ریزی می‌کند، روش‌های یادگیری را تعیین می‌کند، و در نهایت این فرایند را خود‌ارزیابی می‌کند. به عبارتی مسئولیت یادگیری را خودش برعهده می‌گیرد. واضح است که آشنا کردن کودک با این مسیر و آموزش به او، به حمایت یک مربی صبور و کاربلد نیاز دارد. باید درتجربه‌های اول قدم به قدم همراه او بود و تلاش کرد تا شیرینی یادگیری خودراهبر را بچشد و هر چه بیشتر در این مسیر با انگیزه حرکت کند.
بازنویسی شده از وبسایت MIND in the Making
