خودت را اینجوری کنترل کن!

راهبردهایی برای بهبود کنترل بازدارانه

تا 10 بشمار

کودکتان را به نحوی مجبور کنید که قبل از دادن پاسخ کلامی به یک پرسش، چند لحظه‌ای به پاسخ خود بیاندیشد. همچنین به کودک خود بیاموزید قبل از انجام یک کار از 1 تا 10 بشمرد. می‌توانید برای این کار را با هم دیگر تمرین کنید و قبل از گرفتن یک تصمیم یا انجام یک کار با همدیگر با صدای بلند از 1 تا 10 بشمرید.

نوبت تو، نوبت من

برای کودکان بازی‌هایی جمعی با حضور کودکان دیگر ترتیب دهید که در آن بازی‌ها لازم باشد که کودکتان مدتی صبر کند تا نوبت به او برسد. ماروپله یکی از بازی‌های ساده‌ ایست که در آن به صبوری نیاز است. همچنین منچ هم نیاز به صبوری و البته تمرکز دارد. شطرنج یکی دیگر از بازی‌هایی است که هم به صبوری و هم به سطح بالایی از تمرکز نیازمند است و برای بهبود کنترل بازدارانه توصیه می‌شود.

استراحت کردن!

وقتی کودکتان در موقعیتی است که او را کلافه و ناراحت می‌کند، اجازه دهید کمی استراحت کند و مجددا فعالیتش را ادامه دهد. چنین کاری موجب می‌شود که انگیزه‌ی کودک برای آن فعالیت حفظ شود و از بی‌قراری او جلوگیری می‌کند. اگر کودکان مجبور شوند کاری را به یک‌باره و تحت فشار به اتمام برسانند، بسیار عصبانی و ناراحت می‌شوند. برای مثال، اگر کودکتان باید یک انشای طولانی بنویسد، می‌توانید آن را به سه قسمت تقسیم کنید و دو استراحت 10 دقیقه‌ای بین نوشتن انشا به کودکتان بدهید. این کار موجب می‌شود که کودک از یک فضای استرس‌زا دور شده و با روحیه‌ی بهتر به نوشتن ادامه‌ی انشا بپردازد. می‌توانید استراحت کردن را در فعالیت‌های خودتان به کودکتان نشان دهید تا یاد بگیرد. مثلا می‌تواند وسط یک کار آن را رها کنید، 10 دقیقه استراحت کنید و یک چای بنوشید و سپس آن کار را ادامه دهید.

من هم همینطور!

درباره‌ی راهبردهایی که برای کنترل بازدارانه استفاده می‌کنید با کودکتان صحبت کنید. برای مثال، می‌توانید به کودکتان بگویید “من خیلی دوست دارم تلوزیون تماشا کنم، اما می‌دانم که اول باید زیرزمین را تمیز و مرتب کنم”. این صحبت‌ها کمک می‌کند نوعی کترل بازدارانه در کودکتان شکل بگیرد.

آماده شدن

دستور تکالیف کودکتان را قبل از انجام دادن آن‌ها به دقت با هم بخوانید تا کودک قبل از شروع کار دقیقا بداند که باید چه کارهایی انجام شود. درباره‌ی این صحبت کنید که برای انجام هر تکلیف لازم است چه کارهایی انجام گیرد. نگذارید کودکانتان بدون داشتن فهمی کلی و دانستن روش کار، یک تکلیف را شروع کنند.

تحرک کافی

در اوقات فراغت، کودکانتان را تشویق کنید تحرّک فراوان و زیادی داشته باشند. کودکانی که در کنترل بازدارانه مشکل دارند اغلب این مشکل را دارند که نمی‌توانند از تحرک زیاد در جایی که نباید تحرک داشته باشند، مثلا در کلاس، جلوگیری کنند. تشویق کودکان به تحرک زیاد در اوقات فراغت کمک می‌کند که آن‌ها در جایی که باید آرام بنشینند، بتوانند این کار را کنند.

تکنیکهای تنفس

آموزش تمرین‌های ساده‌ی یوگا، مدیتیشن و تکنیک‌های تنفس نیز مفید است. این تکنیک‌ها به کودک کمک می‌کند که در موقعیت‌هایی که احتمال واکنش بی‌فکرانه و سریع وجود دارد، خودش را کنترل کند.

احمد لطفی- کارشناسی ارشد روان شناسی شناختی